با توجه به رشد روزافزون بار، برنامه ریزی برای تقویت و توسعۀ شبکه های انتقال از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از برنامه ریزی توسعۀ شبکۀ انتقال مشخص کردن مکان و زمان نصب تجهیزات جدید شامل خطوط انتقال و ترانسفورماتورها در شبکه است. ازسوی دیگر، یکی از موضوعات مهم در سیستم های قدرت امنیت شبکه و پایداری ولتاژ است. در این مقاله برنامه ریزی دینامیکی توسعۀ شبکۀ انتقال با در نظر گرفتن قید پایداری ولتاژ مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مدل پیشنهادی به حداقل رساندن هزینۀ کل و به حداکثر رساندن حاشیۀ پایداری ولتاژ است. به منظور مدل سازی دقیق ترِ برنامه ریزی توسعه، منحنی تداومی بار سالیانه برای بار های شبکه در نظر گرفته شده است. در روش پیشنهادی از شاخص حاشیۀ بارگذاری برای آنالیز پایداری ولتاژ بهره گرفته شده و مسئلۀ بهینه سازی با استفاده از معادلات خطی شدۀ پخش بار AC و برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط (MILP) حل شده است. مسئلۀ مورد نظر به صورت بهینه سازی دوهدفه مدل سازی شده و از روش ارضای فازی برای انتخاب جواب نهایی استفاده گردیده است. پیاده سازی مدل پیشنهادی در نرم افزار GAMS بر روی شبکۀ 24 باسه IEEE بیانگر کارایی روش ارائه شده در افزایش حاشیۀ پایداری ولتاژ طی برنامه ریزی توسعۀ شبکۀ انتقال است.

در این مقاله یک مسیله امنیت مقید مشارکت واحدها یا همان (SCUC) چندهدفه بر اساس یک مدل پخش توان AC خطی با استفاده از کلیدزنی خطوط انتقال (TS) و با در نظر گرفتن ظرفیت دینامیکی خط پیشنهادشده است. امروزه مسیله SCUC یکی از مهم ترین مسایل موجود در بهره برداری بهینه و ایمن از بازارهای برق مدرن است. در اینجا ترم معادله تعادل گرما به عنوان یک قید امنیت شبکه با یک چهارچوب چندهدفه برای به کار بردن هم زمان دو تابع هدف شامل حداقل کردن هزینه بهره برداری کل و حداقل کردن انتشار آلاینده ارایه گردیده است. در این روش میزان هزینه بهره برداری در حالت دینامیک حرارتی خط) (DTLR نسبت به حالت استاتیکی خط (SLR) به طور قابل توجهی کاهش می یابد برای نشان دادن کارایی این مدل، روش پیشنهادی بروی سیستم 6 باسه IEEE با استفاده از نرم افزار Gams پیاده سازی شده است.

بیان مسئله: علی رغم مطرح شدن مفهوم «توسعة پایدار شهری» به دنبال پیامدهای توسعة تک بعدی اقتصادی، اما هم چنان پژوهشگران شهری عملکردهای حقوقی را در این زمینه، کم تر مورد توجه قرار داده اند. قوانین به مثابة چارچوب توسعه، با زمینه های تاریخی، ظرفیت های نهادی و غیره مرتبط شده و موفقیت آن ها در تحقق «آن چه باید» معرفی می شود. اما از آن جایی که همیشه موفقیت آن ها تضمین نمی شود باید برای توصیف آن ها، از سطح یک پیش نویس حقوقی فراتر رفته و فرایند اجرا و ثمرات آن را در قالب کلیتی واحد مورد مطالعه قرار داد. از این رو سؤال این پژوهش عبارت است از چگونگی قوانین برنامه ریزی توسعة کالبدی-فضایی شهر تهران بر پایة مدل تحلیلی (PLAF). هدف پژوهش: ارائة توصیفی-تحلیلی از وضعیت قوانین برنامه ریزی توسعة کالبدی-فضایی شهر تهران در مسیر تحقق توسعة پایدار شهری. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی-توسعه ای به سراغ معیارها و شاخص های کیفی برآمده از مدل تحلیلی(PLAF) رفته و داده پردازی را با تشکیل کارگروهی متشکل از هشت متخصص، انجام می دهد. در نهایت معیارهای کیفی مورد سنجش، کمی سازی شده و با هم مقایسه می شوند. نتیجه گیری: در نهایت نتایج این پژوهش ترکیبی نشان داد که قوانین برنامه ریزی توسعة کالبدی-فضایی شهر تهران، چه از بعد اثربخشی عملکردی و چه در ابعاد فنی، از وضعیت چندان مطلوبی در مسیر تحقق توسعة پایدار شهری، برخوردار نیست. در میان شش حوزة موضوعی مورد مطالعه، به ترتیب قوانین برنامه ریزانه مرتبط با «کدهای ساختمانی» و «سرمایه های مبتنی بر زمین»، بهترین و بدترین وضعیت را به لحاظ «اثربخشی عملکردی» دارند. هم چنین قوانین برنامه ریزانه مرتبط با «حقوق توسعه» و «فضاهای عمومی» نیز به ترتیب بهترین و بدترین وضعیت را از «جنبه های فنی» دارند. به طور مشابه، همین وضعیت در نمرة نهایی کسب شده نیز بروز یافته و قوانین برنامه ریزانه مرتبط با «قطعات و بلوک ها» و «حقوق توسعه» بیش ترین و «فضاهای عمومی» کم ترین نمره را در میان همة حوزه ها کسب کرده اند. در نهایت قابل توجه است که توصیفات به دست آمده در این پژوهش، می تواند تبیین گر علل حقوقی فاصله میان وضعیت فضایی شهر تهران، با مطلوبیت های مورد نظر توسعة پایدار شهری باشد.

پیشینه ها و اهداف: ارتباط بین هوش مصنوعی و برنامه ریزی شهری یک زمینة تحقیقاتی جدید است که از دهة گذشته اهمیت قابل توجهی در حوزه های مختلف ازجمله شهرسازی و برنامه ریزی شهری یافته است. تا کنون محققان کاربرد هوش مصنوعی را در حوزه های مختلف شهری مانند برنامه ریزی های حمل ونقل، انرژی، کاربری زمین، و ساختمان سازی بررسی کرده اند.یکی از مهم ترین کاربردهای هوش مصنوعی مدیریت حمل ونقل شهری است. پژوهشگران با توسعة سیستم هایی، از طریق استفاده از حسگرها و واحدهای محاسباتی در خودروها و زیرساخت های جاده ای، امکان ارزیابی زمان واقعی جابه جایی در بزرگراه ها را فراهم کرده اند. همچنین، با کمک سیستم هایی مانند Stmp و بهره گیری از داده های حسگرها، اینترنت اشیا، و رسانه های اجتماعی به پیش بینی جریان ترافیک و عرضة راه حل های مدیریتی می پردازند. در زمینة حفاظت از محیط زیست و کیفیت هوا، هوش مصنوعی نقش نظارت و هشدار دارد. با سیستم هایی مانند C-Air و با استفاده از میکروسکوپ و الگوریتم های یادگیری ماشینی، امکان بررسی کیفیت هوا و شناسایی ذرات موجود در آن فراهم است. این قابلیت ها به برنامه ریزان در دستیابی به شهری پایدارتر و سالم تر کمک می کند. مدیریت انرژی نیز از دیگر حوزه های کاربرد هوش مصنوعی است. پژوهشگران با استفاده از این فناوری، به پیش بینی بار الکتریکی و تشخیص مقدار انرژی مصرفی در مناطق مختلف و بررسی عواملی مانند ویژگی های ساختمان و تعداد اعضای خانواده و شغل آنها می پردازند. مدیریت منابع آبی نیز با هوش مصنوعی نشت آب را در سیستم های توزیع منطقه ای می یابد و از هدررفت آن جلوگیری و مصرف این مایع حیاتی را بهتر کنترل می کند. به طورکلی، با این سیستم در برنامه ریزی و مدیریت شهری هوشمند، امکان تصمیم گیری های خودکار و هوشمند در زمینه های مختلف فراهم است. این امر نه تنها کیفیت زندگی شهروندان، بلکه توسعة پایدار شهرها را نیز بهبود می بخشد. ازاین رو هوش مصنوعی نقش مؤثری در برنامه ریزی شهری و در نحوة برخورد با عوامل مختلف و تأثیر بر محیط شهری دارد. در این پژوهش کاربرد هوش مصنوعی در حوزه های مختلف برنامه ریزی شهری بررسی و روند شکل گیری آن در پژوهش های پیشین ردیابی می شود.مواد و روش ها: در این پژوهش دو مسیر طی شده است. در مسیر نخست، از یک سو، پایه های نظری هوش مصنوعی در شهرها (شامل تعریف، ابعاد، و کاربردهای آن در شهرها) بررسی و از سوی دیگر، خواسته های توسعة شهری و چالش های به کارگیری آن در سیستم برنامه ریزی ردیابی شده است. روش پژوهش در مرحلة نخست هم گذاری نتایج مطالعات نظری است؛ بدین ترتیب گردآوری، پردازش، و تحلیل اطلاعات مربوط به چارچوب نظری و تجربی مرتبط با موضوع پژوهش، با مراجعه به متون و پژوهش های مرتبط، به منظور بررسی اصول برنامه ریزی توسعة شهری مبتنی بر هوش مصنوعی، با رویکردی توصیفی انجام شده است. مسیر دوم با رویکرد علم سنجی، تحلیل استنادی، و هم رخدادی واژگان طی شده است. این روش با هدف تعیین اثرگذارترین واژگان منابع در مورد موضوع پژوهش، با استفاده از نرم افزار VOSViewer انجام شده است. جامعة آماری پژوهش 2337 مقاله بود که با موضوع «هوش مصنوعی و برنامه ریزی شهری» از اولین انتشار در سال 1999 تا به امروز در پایگاه استنادی ساینس دایرکت نمایه شده است. خروجی نرم افزار بر اساس تجزیه وتحلیل عناوین، چکیده های مقالات، و کلیدواژگان مهم آنها به دست آمده است.نتیجه ها و جمع بندی: در این مطالعه ارتباط بین مهم ترین حوزه های موضوعی مقالات مختلف منتشرشده حول مفهوم هوش مصنوعی و نقش آن در برنامه ریزی شهری بیان شده است. بررسی داده های به دست آمده از مقاله های یادشده نشان داد که 6 خوشة موضوعی تأثیر مستقیم بر نقش هوش مصنوعی در شهرسازی داشته اند. همچنین طی سال های اخیر مفاهیم مرتبط با رویکرد پژوهش از مفاهیم متمرکز بر بررسی اولیة موضوع هوش مصنوعی و نحوة عملکرد آن، به روش های نوینی برای حل مشکلات شهری تغییر مسیر یافته اند. در مقالات خوشة نخست با پرتکرارترین کلیدواژه های مورد بررسی، مسائل بااهمیت حال حاضر شهرها همانند: آلودگی هوا، حمل ونقل، تاب آوری، اقتصاد، و ... و کاربرد هوش مصنوعی در حل مسائل آنها بررسی شده است و هدف در مطالعات این خوشه این بوده که با استفاده از هوش مصنوعی تحولات عمده ای در صنعت دیجیتال و شهرها ایجاد گردد. به طورکلی در هریک از خوشه ها به گونه ای به موضوعات پراهمیت در شهرها و روش های جدید در جهت ایجاد محلی مناسب تر برای زندگی شهروندان اشاره شده است. نکتة قابل توجه اینکه، هوش مصنوعی در ابتدای پیدایش، موضوعی نو در مطالعات بود، اما با گذر زمان و با وجود مشکلات موجود در شهرها، این رویکرد به روشی برای حل مسائل و مشکلات شهری ارتقا یافت و امروز بسیاری از سیستم های هوش مصنوعی در چارچوب طرح های شهر هوشمند استفاده می شوند. تصمیم گیری های خودکار، مدیریت زیرساخت ها، به حداقل رساندن اشتباهات، تجزیه وتحلیل داده ها، عرضة خدمات، و بهبود بهره وری از محورهای کاربردی هوش مصنوعی در شهرها و برنامه ریزی شهری است. به کارگیری هوش مصنوعی در شهر و برنامه ریزی شهری موجب بلوغ سیستمی در سازمان ها و نهادهای تصمیم گیری و اجرایی شهرها می گردد. از سویی دیگر، تنوع اهداف و کاربردهای هوش مصنوعی، شهر و آن سازمان ها و نهادهایش را ملزم می کند تا شرایط لازم را برای پذیرش موفقیت آمیز هوش مصنوعی ایجاد کنند. گرچه هوش مصنوعی امکان تعامل با فناوری را برای سازمان ها و ذی نفعان آنها فراهم می کند، ولی لازم است بیشتر به کاربردهای سالم هوش مصنوعی، پیامدهای اخلاقی، کسب دانش و تجربه در آن، و مدیریت سیستم توجه شود.

مقدمه: بسیاری از پژوهش های معتبر علمی جهان که در حوزه برنامه ریزی های تأمین مسکن صورت گرفته اند، بیانگر این موضوع اند که تأمین مسکن و سیاست های مربوط بدان در کشورهای درحال توسعه، به ویژه برای گروه های کم درآمد شهری، به یکی از مهمترین چالش های شهری بدل شده و تبعات متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منفی خود را نیز در پی داشته است. رشد فزاینده پژوهش ها و مقاله های منتشر شده در این زمینه، بررسی جامع و نظام مند مطالعات این حوزه را ضروری می نماید.داده و روش: در این راستا هدف این مقاله به تصویر کشاندن وضعیت حاکم بر مطالعه حوزۀ برنامه ریزی و سیاست گذاری مسکن از طریق توصیف و تحلیل تطبیقی مقاله های انگلیسی منتشر شده در بازه ی زمانی سال 2000 تا 2022 در این حوزه شامل نویسندگان جهانی و ایران بوده که انطباق مطالعات جهانی و ایران را به تصویر می کشاند. برای این منظور، ابتدا کلید واژه های پر کاربرد مرتبط با برنامه ریزی مسکن در پایگاه های اطلاعاتی Web of Science و Science Direct جستجو و به عنوان داده های پژوهش بازیابی شدند. تجزیه و تحلیل این مقاله ها، با استفاده از روش های علم سنجی و همچنین، شاخص های خرد و کلان تحلیل شبکه های اجتماعی و با به کارگیری نرم افزار VOSviewer صورت گرفت.یافته ها: در این پژوهش، ضمن معرفی نویسندگان و دانشگاه هایی که از درجه ی مرکزیت نسبتا بالایی برخوردار بودند، مشخص گردید که بیشترین تاکید این مقاله ها روی مضامینی مانند Poverty, Facility, Price, Income, Market, Housing Affordability, Quantity and Quality بوده است. در ایران نیز پژوهشگران علاوه بر این 10 حوزه، در زمینه های دیگری همچون تاب آوری کالبدی، تاب آوری طبیعی، سیاست گذاری مسکن و... نیز فعالیت گسترده داشته اند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش علاوه بر کمک به درک بهتر ادبیات تخصصی برنامه ریزی مسکن، به شناسایی شکاف های پژوهش موجود مطالعات ایران و جهان در این حوزه کمک می نماید و همچنین می تواند راهگشای مسیرهای آتی مطالعاتی و تحقیقاتی پژوهشگران این حوزه باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.